ام‌-دی‌-اف چیست؟

ام‌دی‌اف (MDF) مخفف واژه Medium Density Fiberboard است که جزو فرآورده‌های چوبی محسوب می‌شود. MDF نوعی تخته فیبر است که به روش خشک تولید می‌گردد. چگالی آن بین ۶۵۰ تا ۸۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.
ام دی اف را پس از تولید می‌توان روکش نمود. روکش‌های تزیینی علاوه بر زیبایی به دوام و کاربرد آن در محیط‌هایی مانند آشپزخانه کمک می‌کند. روکش ملامینه متداول ترین نوع روکش برای MDF می‌باشد که در آن فرایند کاغذ دکوراتیو آغشته به رزین تحت فشار و حرارت بر روی تخته چسبانده می‌شود.
این محصول ضمن دارا بودن خواص شبیه سایر اوراق فشرده چوبی دارای برخی خواص برتر نیز می باشد كه باعث ارتقاء بازار آن در بین سایر اوراق فشرده چوبی مانند تخته خرده چوب (نئوپان)، تخته لایه، تخته فیبر سخت و… شده است. در واقع این محصول (MDF) ابتدا بعنوان جایگزین اوراق فشرده چوبی مطرح بوده و سپس در كاربردهای جایگزین چوب نیز بكار رفته است. در حال حاضر دامنه كاربردهای آن روز به روز در حال افزایش است.

از جمله خصوصیاتی كه باعث ایجاد كاربردهای متنوع (MDF) شده عبارتند از:

• خصوصیـات فیزیـكی و مكـانیكی بالا
• دامنه وسیع دانـسیـته (وزن مخـصوص)، ضخامت و ابـعاد MDF قابل تولید
• قابلیت ابزار خوری ، ماشین كاری و سنباده زنی
• سطوح صاف و متراكم
• قابلیت شكل پذیری و لبه های صاف
• عدم وجود معایب چوب
• پروفیل دانسیته یكنواخت و همگن
• قابلیت انجام رو سازی های مختلف همچون انواع روكشی های چوبی و غیر چوبی، رنگ آمیزی و غیره
• پایداری ابعاد و مقاومت به فشرده شدن
• زیبایی ظاهری، طبیعت ملایم و ظریف و حالات شبیه به چوب
• قیمت مناسب

تـولیـد انواع مختـلف این محصول در جـهان دامنـه كاربـرد آن را بـسیـار وسیـع كرده است. امروزه می توان تخته فیبر های نیمه سنگین MDF بسیار متنوعی از جمله تخته های سه لایه یا یكنواخت و همگن،تخته های نازك و ضخیم در ابعاد مختلف، تخته هایی با فرم آلدئید، كم فرم آلدئید یا بدون فرم آلدئید، تخته های تبدیل به سایز شده، روكش شده، لبه چسبانده، نقش برجسته، قالب گیری شده، ابزار خورده، پروفیل شده، با دانسیته های بسیار متنوع (كم یا زیاد(، مقاوم در برابر رطوبت، آب، آتش، قارچ، حشره و… را در بازارهای جهانی یافت.

فرآیند تولید
ابتدا گرده بینه‌ها و یا مقطوعات چوبی در بخش چیپر به صورت چیپس درآمده و سپس چیپس‌ها در ریفاینر دفیبره می‌شوند. الیاف جداشده با چسب مخلوط گردیده و به رطوبت مناسب می‌رسند. مخلوط الیاف و چسب در فرمینگ بصورت کیک درآمده و در پرس فشرده می‌شوند. تخته‌ها پس از سرد شدن اندازه‌بری شده و بسته‌بندی می‌گردد.

روشهای استفاده از MDF در صنعت
تخته فیبر نیمه سنگین فارغ از خصوصیات و ویژگیهای آن( MDF معمولی و یا خاص) در صنعت به صورت های خام یا روكش شده استفاده می شود. موارد كاربرد MDF  به صورت خام اندك بوده و معمولاٌ در بازار نهایی مصرف كالای ساخته شده از تخته فیبر نیمه سنگین ،از MDF روكش شده و یا رنگ شده استفاده شده است.

روش های استفاده از تخته فیبر نیمه سنگین به طور خلاصه در ذیل آمده است:

– ورقهای خام ( بدون روكش(
– ورقهای روكش شده و لبه های ابزار خورده
– پروفیل های روكش شده
– چسباندن پروفیل های MDF روی صفحات

انواع MDF با خواص ویژه
به طور كلی می توان تخته فیبرهای نیمه سنگین را از نظر خواص و ویژگی های آنها در دو گروه ،تخته فیبر نیمه سنگین با خواص معمولی و یا خواص ویژه طبقه بندی كرد: تخته های صنعتی خاص دارای ویژگی هایی علاوه بر مشخصات معمول MDF هستند كه با اعمال تغییرات در پروسه تولید، با استفاده از چسب های مختلف یا مواد افزودنی گوناگون تولید می شوند. بعضی از انواع MDF های خاص و موارد استفاده آنها به شرح زیر هستند.

MDF  نازك (Thin MDF)
این تخته‌ها به كلاسهای خیلی نازك mm8/1 تا mm 5/2 ، و از 5/2 تا 6 میلی مترو 4 تا 6 میلی متر تقسیم می شوند(استاندارد EN-622-5 ) كه در كاربردهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. از موارد كاربرد عمومی MDF های نازك، كف كشوها، پشت كابینت ها، رویه درها و … می باشد. تمام روسازی قابل انجام روی MDF معمولی روی MDF نازك نیز اجرا میشود. از سایر موارد كاربرد MDFهای نازك عبارتند از: دیوار كوب ها، پوشش های سقف، غرفه های نمایشگاهی، صنایع اتومبیل سازی، رویه لاستیك زاپاس(یدك) پشت صندلی، رویه در، تولید تخته های انحناءدار و … می باشد.

MDF ضخیم (Thick MDF)

MDF های ضخیم طبق استاندارد EN-622-5 به كلاسهای 45-30 میلی متر و 60-45 میلی متر تقسیم شده اند و جهت ساخت سازه های معماری، ستونها، پایه های میز ، طاقها، رویه كاری(كابینت)، كف نیمكت و كلا” مواردی كه صفحات ضخیم و بزرگ با خواص ماشین كاری (خصوصا” عمیق) مسطح و با سطوح صاف نیاز است ، استفاده می شوند.

مقاوم در برابر رطوبت
تولید MDF با خاصیت مقاوم در برابر رطوبت بیشتر برای مصارف در رطوبت نسبی محیط حداكثر 80% با بهبود چسب اوره فرمالدئید معمولی مورد استفاده در تولید MDF یا استفاده از یك چسب ضد رطوبت جایگزین امكان پذیر است. تمام خصوصیات مثبت MDF معمولی در این نوع تخته‌ها به اضافه استحكام طولانی تر و تغییر ابعاد كمتر در اثر رطوبت موجود است. طبق استاندارد EN-622-5 دو نوع كلاس برای اینگونه تخته‌ها وجود دارد. یكی MDF.H برای استفاده های عمومی در محیط مرطوب و دیگری MDF.HLS كه برای استفاده اوراق متحمل بار در محیط مرطوب می باشد. موارد استفاده MDF مقاوم در برابر رطوبت عبارتند از: مبلمان حمام و دستشویی، كابینت دور ظرفشویی، كف پوشها، پنجره ها، پله‌ها ، پروفیلهای خاص و…

مقاوم در برابر حشرات و قارچ ها
برای این منظور می توان MDF ها را با پوشش های ضد آتش پوشاند یا مواد و نمك های خاص ضد آتش تیمار كرد. ولی بهترین راه اضافه كردن مواد ضد آتش در حین پروسه تولید است. موارد مصرف این نوع تخته‌ها بعنوان مثال: پوشش دیوارها، پارتیشن ها، قفسه فروشگاههاو… می باشد.

MDF  با وزن مخصوص بالا(High Density Fiberboard)
MDF های استاندارد معمولی با ضخامتهای 19-12 میلی متر معمولا” دارای دانسیته 800-650 kg/m هستند. دانسیته های بالاتر یعنی بالای 800 نیز تولید و عرضه می شود. در واقع با اضافه كردن فیبر، چسب و فشار در حین پروسه تولید اوراق سنگین تر تولید می شود ، افزایش دانسیته قابلیت های ماشین كاری و سطح سازی (رنگ، روكش و…) را افزایش میدهد و نیز خصوصیات مكانیكی و فیزیكی MDF  نیز بهبود می یابد. از موارد استفاده این نوع MDF های سنگین (HDF) عبارتند از: كف پوشها، پله ها، قفسه های صنعتی، میز كار و…

MDF  با وزن مخصوص پائین(Low Density Fiberboard)
LDF  با وزن مخصوص  650-550 kg/m و ULDF با وزن مخصوص زیر kg/m  550، جهت استفاده در مواردی كه وزن كمتر مورد نیاز است و نیازی به استحكام بالا وجود ندارد یا در مواردی كه خواص عایق صدا بودن مورد نیاز باشد تولید و عرضه می شود. این MDF ها جهت ساخت پروفیلهای تزئینی معماری، ساخت غرفه های نمایشگاهی و كلا” مواردی كه جابجایی با دست مورد نیاز است و نیز حمل و نقل و ابزار خوری سریع مورد نیاز است، كاربرد دارد.

 MDF با روكش های تزئینی (Decorative surfaced MDF)
مهمتـرین و غیـر قـابـل تفكیك ترین كاربرد یا آماده سازی MDF جهت كاربرد نهایی، روسازی آن و خصـوصـا” روكش كردن آن می باشد. انجـام عملیـات روكـش كردن MDF امـروزه جـزء خدمات ضروری تولیدكنندگان MDF به خریداران می باشد بطوریكه معمولا” اكثر كارخانجات بزرگ تولید MDF دارای خطوط روكشی هم هستند. انواع روكش ها شامل روكش های چوبی (گونه های مختلف)، كاغذی، ملامینه، PVC و… میشوند.
MDF های قالب گیری شده در این روش تخته MDF به شكل خاصی كه در پرس به آن داده می شود تولید می شوند مانند رویه درهای طرح دار و حالت دار، یك تكه MDF یا در كابینت و كشو و پنجره و… . این محصولات را می توان به راحتی روكش نمود(پرس ممبران) و عرضه بازار مصرف كرد. اخیراً واردات این رویه درها به ایران در حال رونق گرفتن است MDF های قابل انعطاف بوسیله یك پیش تیمار شیمیایی روی MDF با تركیبات الكالین، می توان به آن خواص پلاستیك (موقتی) و قابلیت انعطاف و شكل پذیری را داد.